maandag 3 november 2014

Friese voorouders, geen international - Een schandaal? - Herman Ferwerda

Heert Jan Albertus Ferwerda is geboren op 21 februari 1913 in Den Helder als zoon van Mink Ferwerda en Elizabeth Adriana Eckhart. Heertje of Herman, zoals hij ook wel genoemd wordt is dus geen geboren Fries. Hij heeft wel Friese voorouders: zijn vader is geboren in Harlingen.

Herman is een kleine, beweeglijke keeper met goede reflexen. Hij wordt in 1934 doelman van de Amsterdamse arbeidersclub Blauw-Wit. Eindelijk is het keepersprobleem opgelost. Nadat Barend en Gerrits toch niet de goede opvolgers blijken van De Vries. Ferwerda blijft tot het seizoen 1943/1944 de eerste keus van Blauw-Wit, daarna wordt zijn plaats ingenomen door Herman van Raalte. Af en toe keept hij nog een wedstrijd. Zijn laatste wedstrijd keept hij in 1947.

In het seizoen 1935/1936 valt hij op door zijn goede keeperswerk. Hij is op dat moment de minst gepasseerde keeper van Nederland. Op 23 oktober 1935 is er een oefenwedstrijd tussen twee Zwaluwenteams in Den Haag. In het Zwaluwen B-elftal valt doelman Ferwerda op, die door goed opstellen talrijke schoten heeft tegengehouden. Zijn uitverkiezing als reserve bij het Nederlands elftal roept dan ook geen vraagtekens op. Op dat moment is Leo Halle, de Leeuw van Deventer, de absolute nummer 1. Op 3 november 1935 is Herman voor het eerst reserve-doelman van Oranje. De thuiswedstrijd tegen Denemarken wordt met 3-0 gewonnen.
Op 17 november 1935 is hij de keeper van het Bondselftal. De wedstrijd tegen het Rotterdams elftal wordt met 4-3 gewonnen. Weer verdedigt hij zijn doel goed. Vooral de zuiverheid van zijn uittrappen vallen op. Hij trapt de bal nooit in het wilde weg het veld in, maar plaatst hem voor de voeten van de halfspelers. Als puntje van kritiek wordt zijn geringe lengte genoemd.
Als het voorlopig Nederlands elftal op 27 november 1935 een oefenwedstrijd speelt tegen Milwall (3-1 winst) is hij reservekeeper.

In de uitwedstrijd van het Nederlands elftal tegen Ierland op 8 december van dat jaar is hij weer de tweede doelman.
Na de uitwedstrijd in Frankrijk op 12 januari 1936 loopt Leo Halle een longontsteking op. Hij kan voorlopig niet meer in actie komen.



Wie volgt Halle op?
De interland tegen België komt eraan. Wie wordt de eerste doelman van het Nederlands elftal op 29 maart 1936? De algemene verwachting is dat Herman Ferwerda zijn plek zal innemen. Hij is toch niet voor niets gekozen als reservekeeper. Toch heeft de Keuze Commissie haar twijfels.

De Keuze-Commissie komt dus voor een moeilijke beslissing te staan. Waarschijnlijk hebben Ferwerda en Mul wel de beste kans. Beide zijn talentvolle doelverdedigers. Ferwerda is wat vlugger en herstelt zich beter, Mul is steviger en heeft meer routine, ook in wedstrijden buiten clubverband (bijvoorbeeld bij het Haagse elftal). De oefenwedstrijden op 11 en 18 maart geven de Keuze Commissie de gelegenheid om de beste man te kiezen.


Op 11 maart 1936 is Ferwerda keeper in een oefenwedstrijd van het voorlopig Nederlands elftal tegen Nottingham Forest. De wedstrijd wordt met 0-1 verloren. Een deel van de pers geeft Ferwerda de schuld van het tegendoelpunt. Verreweg de grootste belangstelling is uitgegaan naar het optreden van Ferwerda. Het is wel heel jammer dat naar zijn spel van gisteren geen oordeel geveld kan worden. Hij heeft één hard schot verdienstelijk gehouden, grijpt bij een paar corners door wegstompen goed in, is attent bij terugspelen en dergelijke gevallen en krijgt één hoog, hard schot, dat voor hem onhoudbaar is. Voor hem, hij probeert de bal op de technisch juiste wijze met één hand te stoppen, maar kan er niet bij. De vraag is gewettigd of een langere keeper - de Blauw-Witter is helaas wat klein - het schot gehouden zou hebben.
Een week later, op 18 maart 1936 voetbalt het Nederlands B-elftal tegen Southend United (4-0 winst). Evert Mul is de keeper. Hij is in 1934 en 1935 vijf keer de tweede keeper achter Leo Halle geweest. Hij heeft vooral zijn lengte voor op Ferwerda.

De volgende interland is tegen België. De grote vraag is wie er keeper is op 29 maart 1936.
Herman Ferwerda rekent op zijn interlanddebuut. Tot zijn verbijstering wordt ineens Evert Mul opgesteld. Steekt hier wellicht de aloude tegenstelling tussen de elite (HBS van Mul) en de arbeiders (Blauw Wit van Ferwerda) weer de kop op?
Het blijft gissen naar het antwoord op die vraag. Maar gek is natuurlijk wel dat de minst gepasseerde keeper van Nederland (15 goals tegen in de competitie 1935/1936) plotseling voorbij gestreefd wordt door de keeper van HBS die er dat seizoen 37 om zijn oren krijgt.
De Keuze Commissie heeft voor Evert Mul gekozen, omdat hij een kop groter is. Verder is de ploeg ongewijzigd gebleven, wat ook de verwachting is na de goede resultaten in vorige interlands.

De wedstrijd tegen België eindigt in een ruime overwinning van 8-0. Evert Mul houdt zijn doel schoon, maar er is toch kritiek op hem: zijn uitlopen is niet geweldig. Mul besluit dan dat zijn eerste interland meteen zijn laatste is. Nu Mul heeft bedankt verwacht Ferwerda zijn kans te krijgen in de uitwedstrijd tegen België op 3 mei 1936.

Maar de keuzeheren hebben weer een verrassing in petto. Ineens wordt Adri van Male teruggehaald. Herman blijft reserve. Dat vindt hij zo onbegrijpelijk dat hij het voorbeeld van Evert Mul volgt. Hij houdt er definitief mee op. Hij wil nooit meer in aanmerking komen voor het Nederlands elftal.
Een week later betuigt hij zijn spijt tegenover de Keuze Commissie, maar hij zal nooit meer opgeroepen worden.



Statistisch overzicht


Loopbaan als speler


Seizoen Club
1934-1935 Blauw-Wit
1935-1936 Blauw-Wit
1936-1937 Blauw-Wit
1937-1938 Blauw-Wit
1938-1939 Blauw-Wit
1939-1940 Blauw-Wit
1940-1941 Blauw-Wit
1940-1941 Blauw-Wit
1941-1942 Blauw-Wit
1942-1943 Blauw-Wit
1943-1944 Blauw-Wit
1944-1945 Blauw-Wit


Reserve bij het Nederlands elftal


Nummer Datum Interland Uitslag Goals
1 03-11-1935 Nederland - Denemarken 3-0 -
2 08-12-1935 Ierland - Nederland 3-5 -
3 12-01-1936 Frankrijk - Nederland 1-6 -
4 29-03-1936 Nederland - België 8-0 -




Meer lezen:

Verkamman, Matty. Oranje toen en nu. Deel 4. 1933-1944, 2003/2004. De Buitenspelers, 2004